Cukrzyca jest przewlekłą chorobą, której nie da się wyleczyć, ale zmieniając swój tryb życia i odpowiednią dietę można zminimalizować jej skutki. Zaniedbania prowadzą zaś do udarów, niewydolności serca, ślepoty czy niewydolności nerek, dlatego nie wolno bagatelizować żadnych objawów.
Charakterystyka diety:
Zadaniem diety jest uzyskanie i utrzymanie optymalnych parametrów gospodarki węglowodanowej,
lipidowej i ciśnienia tętniczego oraz zapobieganie późniejszym powikłaniom cukrzycy. Celem stosowania
odpowiedniego żywienia jest:
- dostarczenie zaleconej ilości energii, wszystkich niezbędnych składników odżywczych,
- utrzymanie należnej masy ciała
- zachowanie prawidłowych stężeń lipidów w surowicy
- zapobieganie miażdżycy i chorobom układu krążenia
Prawidłowe żywienie jest jedną z metod leczenia cukrzycy. Dieta powinna być jak najbardziej zbliżona
do racjonalnego żywienia człowieka zdrowego. Zasadnicza modyfikacja polegać powinna
na ograniczeniu łatwo przyswajalnych węglowodanów oraz nasyconych kwasów tłuszczowych.
W planowanym jadłospisie zaleca się produkty węglowodanowe o niskim indeksie glikemicznym:
pieczywo pełnoziarniste, makaron razowy, kasza gryczana, ryż pełnoziarnisty, płatki zbożowe, groszek
zielony, marchewka surowa, suche nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soczewica), jabłka,
grejpfruty, świeże morele, mleko i niskotłuszczowe produkty mleczne, pomidory, bakłażany, cukinia,
czosnek, cebula. W stosowaniu diety bardzo ważna jest kontrola ilości i jakości spożywanych posiłków
oraz ich odpowiednie rozłożenie w czasie w ciągu całego dnia. Przygotowując posiłki należy stosować
gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie, duszenie z dodatkiem małej ilości tłuszczu. Nie zaleca się
potraw smażonych. Zupy i sosy należy sporządzać na wywarach warzywnych, które podprawia się
zawiesiną z chudego mleka, kefiru lub jogurtu i mąki. Nie należy rozgotowywać produktów zbożowych
i jarzyn – potrawy bardzo rozgotowane powodują szybsze zwiększenie stężenia glukozy we krwi.
W diecie ograniczyć sól kuchenną, stosować przyprawy ziołowe.
Cel diety:
Dieta przewidziana jest przede wszystkim dla chorych na cukrzycę. Cukrzyca należy do chorób
metabolicznych charakteryzujących się hipoglikemią, która wynika z defektu wydzielania lub działania
insuliny
W przypadku diety z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów, zarówno u osób chorych na cukrzycę, jak i w przypadku chorób nowotworowych, głównym celem jest utrzymanie poziomu glukozy we krwi na stabilnym poziomie oraz zmniejszenie ryzyka wzrostu nowotworów.
Oto kilka ogólnych zasad dotyczących takiej diety:
- Ograniczenie spożycia prostych węglowodanów: unikanie cukrów, słodyczy, słodzonych napojów, białego chleba, makaronu, białego ryżu i innych produktów o wysokim indeksie glikemicznym.
- Skupienie się na spożywaniu błonnika: zwiększenie spożycia pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw, owoców, orzechów i nasion. Błonnik pomaga w wolniejszym wchłanianiu węglowodanów oraz zapewnia uczucie sytości.
- Zdrowe źródła białka: spożywanie chudego mięsa, ryb, jaj oraz roślinnego białka, takiego jak tofu, fasola, groch, czy nasiona chia. Białko pomaga utrzymać uczucie sytości i wspomaga odbudowę i regenerację tkanek w organizmie.
- Unikanie tłuszczów trans i nasyconych: ograniczenie spożycia tłustych mięs, smażonych potraw, fast foodów i pakowanych przekąsek. Zamiast tego, postaw na zdrowe źródła tłuszczów, takie jak awokado, oliwa z oliwek, orzechy, nasiona oraz ryby bogate w kwasy omega-3.
- Regularne spożywanie posiłków: rozłożenie spożycia węglowodanów na 3 główne posiłki i 2-3 przekąski, aby utrzymać równomierne poziomy glukozy we krwi. Unikanie długich okresów głodzenia, które mogą prowadzić do nagłych i niekorzystnych skoków cukru we krwi.
- Monitorowanie i indywidualizacja diety: osoby z cukrzycą powinny regularnie sprawdzać poziom cukru we krwi i dostosowywać swoją dietę w razie potrzeby. W przypadku chorób nowotworowych, warto skonsultować się z dietetykiem onkologicznym, który pomoże w dostosowaniu diety do indywidualnych potrzeb.
Ważne jest również pamiętanie, że każda dieta powinna być indywidualnie dopasowana do potrzeb i stanu zdrowia danej osoby. Dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed rozpoczęciem nowej diety, szczególnie w obecności jakiejkolwiek choroby.